Necdet Sakaoğlu "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e - Tarih Sözlüğü" PDF

Geçmişe dönük inceleme ve öğrenme isteklerinin yaygınlaştığı günümüzde zamanı bir bakıma yok yere harcatan ve asıl uğraşıyı duraksatan başlıca çıkmaz, ölü terim ve deyimlerin çözümlenmesi işidir. Önceki kuşaklar, eski dile ve kültüre yakınlıkları oranında bu sıkıntıyı duymamaktaydılar. Dolayısı ile bugün bize demir leblebi gibi gelen birçok şif reyi okurken kavrayıp geçiyorlardı. Toplum hayatındaki hızlı değişmeler, Saltanat’tan Cumhuriyet’e geçiş, devrimler ve özellikle de dilimizin yenileşme süreci, bugün için bir Tanzimat romanının bile özgün diliyle okunup anlaşılabilmesini olanaksız kılmış bulunmaktadır. Bu noktada, fikir ve edebiyat eserlerinin sadeleştirilmesi akla gelebilir. Ancak da ha yoğun ve özgün deyimleri, terimleri içeren değişik alanlarla ilgili kaynakları, arşivleri dolduran milyonlarca belgeyi de aynı şekilde sadeleştirmek düşünülemez ve Buna ge rek de yoktur. En akıllıca çözüm, belirli alanlar ve konular için kullanımı kolay anahtar-sözlükler hazırlamak olmalıdır. Bu, denenmiş ve yararı görülmüş bir yoldur. Örneğin, Mehmed Zeki Pakalın’ın “Tarih (Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü” ile bundan özetlenen veya taranan daha küçük çaplı sözlükler, bilim adamlarımızın bile el altında tuttukları başvuru kitaplarıdır.