Victor Hugo "Bir O‘lim Mahkumining Oxirgi Kuni" PDF

Mavzu Bir O‘lim Mahkumining Oxirgi Kuni bo‘lsa, “Bir kitob o‘qidim va hayotim o‘zgardi,” jumlasi barcha majozlardan xoli bo‘lib, chinakam ma’noga ega bo‘ladi. O‘lmas yozuvchi Viktor Hugoning 1829 yilda yozgan romani, muallifning Parijdagi mashhur Greve maydonida amalga oshirilgan qatlga guvoh bo‘lishidan ilhom olgan.

Bir O‘lim Mahkumining Oxirgi Kuni, 19-asr Fransiyasini real tarzda aks ettirgani uchun tarixiy va ijtimoiy manba sifatida baholanadi. Yozuvchi atigi 27 yoshida taxallus bilan nashr etgan bu asar, o‘z davrining siyosiy va sotsiologik tuzilmasiga tanqid sifatida qaraladi.

Hayot va O‘lim O‘rtasida Nozik Bir O‘qish Tajribasi

Bir O‘lim Mahkumining Oxirgi Kuni, qatlni kutayotgan bir odam tilidan yozilgani bilan ta’sirli hikoya uslubiga ega. Romantizm oqimining eng kuchli vakili bo‘lgan Hugo, o‘lim qo‘rquvi va rahm-shafqat tuyg‘ularini o‘quvchisiga larzali empatiya bilan yetkazadi. Asar, o‘limga yaqinlashayotgan insonning ruhiy holatidagi o‘zgarishlarni muvaffaqiyatli ko‘rsatgani uchun psixologik roman xususiyatiga ham ega.

Qatlni “inqiloblar yo‘q qila olmagan qoidalar” deb ta’riflagan Hugo, kitobining so‘z boshida bu jazolash usuli haqidagi fikrlarini o‘quvchisiga manifest ohangida taqdim etadi. Keyin esa romanining dastlabki tayyorgarligini, kitob mavzusiga oid suhbatlar joy olgan teatr pyesasi bilan amalga oshiradi. Yozuvchi bu qismda jamiyat va kitobiga tanqidlarini bevosita xalq vakillari orqali bayon etib, o‘ziga xos ish yaratadi.

Romaning oxirgi qismida muallif o‘quvchini qotillik jinoyati bilan hibsga olingan va sudda besh haftadan so‘ng qatl etilishini bilgan bir odamning satrlari bilan yolg‘iz qoldiradi. Mahkum qilinishidan oldingi hayotiga juda begonalashgan hikoyachi, o‘quvchiga ko‘proq ichki kechinmalarini hikoya qiladi. Shu sababli romanda bir-birini almashtiruvchi ikki tuyg‘u ustunlik qiladi: Umid va qo‘rquv. Asarning asosiy g‘oyasini boyituvchi yana bir yorqin jihati esa mahkumning oxirgi daqiqalarda insonlar haqidagi fikrlari bo‘ladi.