Franz Kafka "Otaga Maktub" PDF

Yaqinda bir marta, sendan qo‘rqishimni aytishimning sababini so‘raganding. Odatda bo‘lgani kabi, javob bera olmadim, qisman aynan senga nisbatan his qilgan qo‘rquvim tufayli, qisman esa bu qo‘rquvni asoslash uchun gapirganda yig‘a oladiganimdan ancha ko‘p tafsilotlar kerak bo‘lgani uchun. Va endi bu yerda senga yozma javob berishga harakat qilayotgan bo‘lsam-da, bu juda yetarli bo‘lmaydi, chunki bu qo‘rquv va uning ta’sirlari senga yozayotganda ham meni to‘xtatadi va bundan tashqari, masalaning kattaligi xotiram va aqlim chegarasidan ancha oshib ketadi. Bu masala senga doimo juda oddiy ko‘ringan, hech bo‘lmaganda mening oldimda va boshqa ko‘plab odamlar oldida aytganingdan kelib chiqib. Holat senga taxminan shunday ko‘ringan: Butun hayoting davomida juda ko‘p ishlading, hamma narsani bolalaring, ayniqsa men uchun fido qilding, men esa natijada "hayotimni bemalol yashadim", o‘rganmoqchi bo‘lgan narsamda cheksiz erkinlikka ega bo‘ldim, ochlik tashvishi, yoki aniqrog‘i, umuman hech qanday tashvishim bo‘lishi uchun sababim bo‘lmadi; sen esa buning evaziga minnatdorchilik kutmading, "bolalarning minnatdorchiligini" bilasan, lekin hech bo‘lmasa bir yaqinlik, bir hamdardlik belgisi kutding; holbuki men boshidan beri sendan yashirinib xonamga, kitoblarga, tentak do‘stlarga, haddan tashqari g‘oyalarga qochdim; senga hech qachon ochiq gapirmadim, senga hech qachon sinagogaga bormadim, Franzensbad’da senga hech bormadim, bundan tashqari ham oila tushunchasiga ega bo‘lmadim, ish va boshqa muammolaring bilan qiziqmadim, fabrikani boshinga tashlab, keyin seni yolg‘iz qoldirdim, Ottlaning o‘jarligini qo‘llab-quvvatladim va senga bir barmog‘imni ham qimirlatmasdan (hatto senga teatr chiptasi ham olib bermayman), begona odamlar uchun hamma narsani qilaman. Mening haqimdagi hukmingni qisqacha aytadigan bo‘lsang, meni to‘g‘ridan-to‘g‘ri nojo‘ya yoki yomon bir ishda ayblamaysan (balki so‘nggi uylanish niyatimdan tashqari), lekin sovuqligimni, begonaligimni, noshukurligimni ayblaysan. Va senga bu hammasida, menga nisbatan juda yaxshi bo‘lishdan boshqa hech qanday aybing yo‘q ekan, go‘yo ayb menda, go‘yo bir burilish harakati bilan hammasini boshqacha qilgan bo‘lishim mumkindek qilib ayblaysan. Sening bu odatiy tushuntirishingda to‘g‘ri deb biladigan yagona nuqta, bir-birimizga begonalashganimizda senga to‘liq ayb yo‘qligiga men ham ishonaman. Lekin aynan sen kabi, men ham butunlay aybsizman. Agar seni bunga ishontira olganimda edi, unda – deylik, yangi hayot mumkin bo‘lmasdi, buning uchun ikkovimiz ham juda qarimiz, lekin bir tur baraka bo‘lishi mumkin edi, senga bitmas-tuganmas ayblovlaring tugamasdi, lekin bir yumshoqlik bo‘lishi mumkin edi. Bu aytmoqchi bo‘lgan gapim haqida o‘zingda bir tur sezgi bor, g‘alati tarzda. Masalan, yaqinda menga shunday deding: "Seni doim yaxshi ko‘rganman, tashqaridan senga boshqa otalar kabi muomala qilmagan bo‘lsam ham, chunki men boshqalar kabi sun’iy harakatlar qilolmayman." Endi, ota, men senga nisbatan chin yaqinlik his qilganingdan umuman hech qachon shubha qilmaganman, lekin bu imoni to‘g‘ri deb bilmayman. Sen sun’iy harakatlar qilolmaysan, bu to‘g‘ri; lekin faqat shu sababli boshqa otalar sun’iy harakat qiladilar deb da’vo qilish – bu e’tibor bermaslik kerak bo‘lgan oddiy bir da’vo yoki ehtimol – va menimcha haqiqat shu – oramizda nimadadir muammo borligining va bunga o‘zing bilmagan holda sen ham sababchi bo‘lganingning yashirin ifodasidir. Agar nazarda tutganing shu bo‘lsa, demak, bir-birimizni tushunamiz.