Özcan Köknel "Qo‘rquvlar, Ta’sirlar, Obsesiyalar" PDF

Özcan Köknelning "Qo‘rquvlar, Ta’sirlar, Obsesiyalar" nomli asari insonning eng asosiy tuyg‘ularidan biri bo‘lgan qo‘rquv tushunchasini chuqur o‘rganuvchi, dunyoqarashni kengaytiruvchi kitobdir. Kitob dastlab faqat psixologiyaga oid bir matndek ko‘rinsa-da, muallif o‘z hayotidan misollar bilan boyitilgan ravon tili orqali qo‘rquvni ham individual, ham ijtimoiy hodisa sifatida ko‘rib chiqadi.

Prof. Dr. Özcan Köknel kitobning so‘z boshida, qo‘rquvsiz bo‘lish jasorat emas, aksincha, his-tuyg‘u va fikrdan mahrumlik belgisi ekanini ta’kidlaydi. Qo‘rquv inson va insoniyatni himoya qilish uchun zarur, tabiiy va umuminsoniy tuyg‘u ekanini qayd etar ekan, uning miqyosi oshganda qanday kasallikka aylanishi mumkinligini ham tushuntiradi. Kitob qo‘rquvning sog‘lom va patologik darajalari o‘rtasidagi nozik chegarani yoritishni maqsad qiladi.

Muallif bu maqsadini shaxsiy xotirasi bilan mustahkamlaydi: yoshlik davrida boshidan kechirgan dengiz qo‘rquvi va bu qo‘rquv bilan qanday yuzma-yuz kelgani, hatto uni qanday qilib ko‘nikmaga aylantirganini samimiy tilda o‘rtoqlashadi. Ushbu misol o‘quvchiga o‘z qo‘rquvlari bilan kurashish va ular bilan birga yashashni o‘rganishda ilhom beradi.

"Qo‘rquvlar, Ta’sirlar, Obsesiyalar"ning mazmuni qo‘rquvning turli jihatlarini qamrab oladi: shaxsiy, jinsiy va ijtimoiy qo‘rquvlar; fobiya va obsesiyalar; hamda qo‘rquvning ijodiy ta’siri. Kitob fobik buzilishlar, vahima xurujlari, obsesiyalar va ta’sirlar kabi mavzularga ilmiy nuqtai nazardan yondashib, o‘quvchiga bu holatlar bilan kurashish yo‘llarini taklif etadi. Shu bilan birga, zamonaviy davolash usullari va insonning o‘ziga qanday yordam bera olishi haqida ham so‘z yuritadi.

Prof. Dr. Özcan Köknel (1928-2022) psixiatriya sohasida Turkiyaning yetakchi mutaxassislaridan biridir. Istanbul Tibbiyot Fakultetini tamomlagan, uzoq yillar akademik faoliyat yuritgan va Istanbul Universiteti Tibbiyot Fakulteti Psixiatriya Kafedrasi boshlig‘i bo‘lgan. Faqat ilmiy maqolalar emas, balki keng ommaga mo‘ljallangan mashhur psixologik kitoblari bilan ham keng auditoriyaga ega bo‘lgan. Shu ma’noda, "Qo‘rquvlar, Ta’sirlar, Obsesiyalar" Köknelning psixiatriya sohasidagi bilim va tajribasini sodda tilda o‘quvchiga yetkazgan muhim asarlaridan biridir.

Ushbu kitob qo‘rquvlari bilan yuzma-yuz kelishni, ularni tushunishni va boshqarishni istagan har bir kishi uchun ham qo‘llanma, ham yordam manbai hisoblanadi. Qo‘rquvni zaiflik emas, insonning bir qismi sifatida qabul qilishni o‘rgatadi va o‘quvchini yanada muvozanatli va moslashuvchan hayot sari ruhlantiradi.