Ahmet Ümit "Masal Masal İçinde" PDF

Ahmet Ümit’in Masal Masal İçinde, aslında tek bir çatı altında toplanmış beş ayrı hayat hikâyesi. Ama öyle sıradan ayrılan parçalar gibi değil; her biri diğerine görünmez bağlarla bağlı, biri diğerini besliyor. Başlangıçta “Padişah ve Vezir’in merakı” üzerinden açılan bu büyük masal, kör adamdan kuyumcuya, demirciden müezzine, şapkacıya doğru uzanan bir yolculukla devam ediyor. Her durakta farklı bir insanlık hâliyle yüzleşiyorsun: açgözlülük, sabırsızlık, kıskançlık, savurganlık, bencillik… Ve tabii, her durumda ortaya çıkan pişmanlık.

Dil, Üslup ve Anlatım

Kitap dili sade ve akıcı. Ahmet Ümit, karmaşık, süslü ifadeler yerine daha çok hisleri doğrudan yakalamayı tercih etmiş gibi. Masal ânlatıları geleneksel motifleri barındırıyor; arada eski tadı, eski hikâyeleri anımsatan öğeler çıkıyor. Evvel zaman içinde, eski hamam, cinler, peri kızları gibi imgeler var ve bunlar masal dünyasını hissettiriyor.

Bir kritik nokta da bağlam: her masal “ders verme” kaygısıyla yazılmış, ama bu kaygı çoğu zaman rahatsız etmiyor çünkü kurgu – karakterler – olay örgüsü bunu dengeliyor. Örneğin, Vezir’in Padişaha yaptıkları uyarılar basmakalıp değil; Padişah’ın tutumu, halkla ilişkisi, kendi eksiklikleri gibi içsel sorunlar üzerinden geliyor. Bu da masalları tek yanlı öğüt metinlerinden öteye taşıyor.

Güçlü Yönler ve Bazı Eksiler

Güçlü olanlar:

1. Ortak insan hâlleri: Okurken şunu düşünüyorsun: “Ben de böyle davranmışım mıydım?”, “Başkalarının hataları bana ne öğretti?” gibi sorgular geliyor. Masallar üzerinden yapılan bu sorgu, karakterlerle empati kurmayı kolaylaştırıyor.

2. Bağlantılı masal kurgusu: Her hikâye birbirine referanslarla bağlı, bir masal diğeri olmadan eksik kalır gibi. Bu yapı, okurda merak uyandırıyor; sonraki karakterin hikâyesini merakla bekletiyor.
3. Yaş sınırı esnekliği: Çocuklar için okunabilir; ama yetişkinlerin de okuyup düşüncelere daldığı, duygulanıp öğüt çıkardığı bir kitap. Çok katmanlı mesajları var.

Eksik ya da dikkat edilmesi gereken yönler:

1. Tekrarlama hissi: Bazı okuyucular, masallar ilerledikçe olayların birbirine benzer yönleri olması nedeniyle “biraz tekrar ediyor” demişler. Başlangıçta her hikâyenin şartları benzer şekilde kuruluyor; bu da sürükleyicilik kaybına yol açabiliyor.

2. Trajik öğeler: Özellikle “Şapkacı” ve “Müezzin” bölümlerinde, çocuklar için ağır gelebilecek ya da rahatsız edici bazı sahneler var ki, bu da kitabın hedef kitlesini biraz daraltıyor. Yani sadece masal tadında değil, gerçek hayatın sertliklerini hissettiren bölümler de içeriyor.
3. “Ders verme” tonu: Bazı bölümlerde okur, öğüt verme kaygısının gölgede kaldığını, masaldan ziyade mesajın baskın çıktığını düşünebilir. Masal olması gereken serbestlik, beklenmedikliği, sürprizi biraz sekteye uğruyor yer yer. Ama bu, kitabın doğası gereği biraz kaçınılmaz belki.

Okur Olduğunda Neler Alıyorsun?

• Biraz nostalji: çocukken dinlenen masallar, anneannelerin, annelerin anlatıları gibi sıcak bir hava geliyor.

• Kendini düşünme fırsatı: hangi huylar senden kaynaklı? Hangilerinden rahatsızsın? Hangisinin seni etkilediğini fark etmemişsin?

• Bir yol haritası: insanların hatalarından ders çıkarmak, yaşamda “neden böyle yaptım, yapmasaydım nasıl olurdu?” sorularına cevap aramak.

• Keyifli bir okuma: dil sürükleyici, olaylar ilgi çekici, merak unsuru yüksek.

“Masal Masal İçinde”, sade bir masal kitabından çok daha fazlası. Ahmet Ümit burada, hem masalcının büyülü dünyasını yeniden kuruyor, hem de insanların kendi içlerindeki karanlıkla yüzleşmelerine imkân veriyor. Eğer iyiliğin, hatanın, sabrın, pişmanlığın, kıskançlığın insan ruhunda nasıl yer ettiğini merak ediyorsan; eğer çocukluğun masallarını özledin ama büyük yaşlı dünyasının da gerçeklerini görmek istiyorsan bu kitap tam sana göre.