Fyodor Dostoyevski "Yer osti yozuvlari" PDF

Gumanizm ruhi ilk tushuncha va sezgi bosqichi, inson mavjudotining eng aniq ifodasi bo‘lgan san’at asarlarini o‘zlashtirish bilan boshlanadi. San’at tarmoqlari ichida adabiyot, bu ifodaning aql unsurlari eng boy bo‘lganidir. Shu sababdan bir xalqning boshqa xalqlarning adabiyotini o‘z tilida, ya’ni o‘z idrokida takrorlashi; aql va tushunish quvvatini o‘sha asarlar miqyosida oshirishi, jonlantirishi va qayta yaratishidir. Ana shu jihatdan tarjima faoliyatini biz muhim va sivilizatsiya maqsadimiz uchun ta’sirli deb bilamiz. Aqlining har bir tomonini bunday asarlarning har xil turiga qaratgan xalqlarda tafakkurning eng o‘chmas vositasi bo‘lgan yozuv va uning me’morchiligi bo‘lmish adabiyot, butun ommaning ruhigacha singib kiradigan va ta’sir qiladigan kuchga ega. Bu ta’sirdagi shaxs va jamiyat birligi, zamon va makonda barcha chegaralarni yorib o‘tadigan mustahkamlik va kenglikni ko‘rsatadi. Qaysi xalqning kutubxonasi bu jihatdan boy bo‘lsa, o‘sha xalq sivilizatsiya olamida yanada yuqori idrok darajasida bo‘ladi. Shu sababli tarjima harakatini tizimli va ehtiyotkorlik bilan boshqarish, Turk ma’rifatining eng muhim tomonini kuchaytirish, uning kengayishi va taraqqiyotiga xizmat qilish demakdir. Bu yo‘lda bilim va mehnatini ayamagan turk ziyolilariga minnatdorchilik bilan to‘laman. Ularning sa’y-harakati bilan besh yil ichida, hech bo‘lmaganda, davlat tomonidan yuz jildli, xususiy tashabbuslarning harakati va yana davlat yordami bilan, uning to‘rt-besh barobaridan ham ko‘proq bo‘lgan boy tarjima kutubxonamiz bo‘ladi. Ayniqsa, turk tilining bu mehnatlardan oladigan katta foydasini o‘ylab, hozirdanoq tarjima faoliyatiga yaqin qiziqish va muhabbat tuymaslik, hech bir turk o‘quvchisi uchun mumkin bo‘lmaydi.