Sigmund Freud "Mo‘ysa va Yakkaxudolik" PDF

Bir millatning farzandlari orasida eng ulug‘i sifatida boshiga ko‘tarilgan bir inson haqida u aslida bu millatdan emas, deb aytish, uni bu millat qo‘lidan tortib olish, bunday ishni xohlagancha yoki osonlikcha amalga oshirish mumkin emas; ayniqsa, buni qilayotgan odamning o‘zi ham shu millatning bir qismi bo‘lsa. Biroq, soxta manfaatlar yo‘lida bir Haqiqatni ochiqlashdan qochish, hech qanday sabab bilan oqlab bo‘lmaydi; qolaversa, bir vaziyatni yoritish bilim va tajriba xazinamizni boyitadi. Freudning "Totem va Tabu"dan 25 yil o‘tib yozgan va eng bahsli kitoblaridan biri bo‘lgan "Mo‘ysa va Yakkaxudolik" asari, Mo‘ysaning yahudiy emasligi, aslida qadimgi Misr kelib chiqishiga ega ekani, Misrlik yakkaxudolik tarafdori bo‘lgan Akhenatonning yaqin izdoshisi, hattoki o‘zi bo‘lishi mumkinligi haqidagi da’volarga asoslanadi. Ushbu da’volarni tushuntiruvchi uchta asosiy bobga qo‘shimcha ravishda, oxirgi bobda esa tarixiy voqealar yuzasidan gipoteza ishlab chiqish vositasi sifatida psixoanalitik nazariya muhokama qilinadi. Yahudiy xalqining ko‘plab xususiyatlarini tushunish, ayniqsa din tuzilmasiga yangi qarash hosil qilish imkoniyatini qo‘lga kiritgan va oldingi kitoblari "Totem va Tabu" hamda "Bir Illyuziyaning Kelajagi"da ilgari surgan fikrlaridan kelib chiqqan Freud, "Mo‘ysa va Yakkaxudolik"da bu fikrlarini “yanada adolatli bir formulada” rivojlantiradi. Uning xulosasi esa quyidagicha: “Dinning kuchi uning haqiqatiga asoslanadi, biroq bu haqiqat moddiy emas, tarixiydir.”