Sait Yılmaz — "Osiyo Inqiloblari va Atatürk" PDF

XIX asrda Osiyodagi G‘arb imperializmining hikoyasi va Osiyo mamlakatlarining reaksiyalari bosib o‘tgan bosqichlar hamda Atatürk’ning bu jarayonlardan qanday ta’sirlangani ushbu ishning asosiy mavzusidir. Inglizlarning Osiyo va Usmoniylarda yaratgan vayronaliklarining ildizlari va bugungacha yetib kelgan oqibatlari, hali ham yetarlicha o‘rganilmagan va kam tadqiq qilingan mavzu bo‘lib qolmoqda. XIX asrda Usmoniy siyosiy hayotidagi ichki (islomchilar, so‘lchilar, g‘arbparastlar, turkchilar) va tashqi (imperialistlar) ishtirokchilar, aslida, o‘tgan tarixiy davrlarning izlarini va hatto bugungi kunning o‘sha hikoyasining ishtirokchilarini ifodalaydi. Ushbu ishda, XIX asr Osiyo inqiloblarining Mustafa Kemal inqiloblariga ta’sirini tahlil qilar ekanmiz, turk siyosiy hayotida o‘sha davrda yuz bergan voqealarning bugungidan unchalik farq qilmasligini va olinishi kerak bo‘lgan saboqlarning katta qismi unutib yuborilganini, o‘xshash ishtirokchilar bugun ham turk siyosatiga yo‘naltirishga harakat qilayotganini ko‘ramiz. "Osiyo inqiloblari Turk Inqilobiga qanchalik ta’sir ko‘rsatdi? Osiyo inqiloblari bilan Turk Inqilobining o‘xshash va farqli tomonlari nimalardan iborat? Atatürk Osiyo inqiloblarinimi yoki Fransuz Inqilobi yoki Amerika Inqilobinimi ko‘proq o‘rnak oldi?" kabi savollarga javob berishga harakat qildik. Shunday qilib, Mustafa Kemalning fikr dunyosi shakllangan, dunyo tartibi qayta qurilgan davrning g‘oya oqimlari, hodisalari va voqealariga oldin va keyin batafsil o‘rin berdik.