Zygmunt Bauman

Ziqmunt Bauman: Müasirliyi və Postmodernliyi Yenidən Düşünmək

Ziqmunt Bauman (1925-2017) müasirliyin mürəkkəbliyini və postmodernliyin yaratdığı yeni problemləri dərindən dərk edərək təhlil edən bir mütəfəkkir kimi tarixdə iz qoyub. Polşada yəhudi ailəsində anadan olan Bauman nasist işğalının acınacaqlı şəraitindən qaçaraq Sovet İttifaqına sığınıb. Onun həyatındakı bu kəskin dönüş onun əsərlərində “fərd və cəmiyyət” münasibətləri ilə bağlı güclü müşahidələrin əsasını təşkil etmişdir.

Bauman 1980-ci illərdən başlayaraq müasirlik və totalitar rejimlər arasındakı əlaqəni araşdıran əsərləri ilə diqqəti cəlb edir. Xüsusilə, onun Holokostla bağlı təhlilləri modernizmin qaranlıq tərəfini işıqlandırdı və bu tarixi faciənin adi fərdlər və ictimai quruluş daxilində dinamikasını anlamağa kömək etdi. Lids Universitetində akademik təhsili zamanı o, istehlak cəmiyyəti, etika, fərdi azadlıqlar və qloballaşma kimi məsələlərə diqqət yetirərək postmodern cəmiyyətin qeyri-müəyyənliklərini təhlil edib.

Bauman "maye müasirlik" konsepsiyasını inkişaf etdirdi və müasir dünyanın dəyişkən, kövrək və daimi qeyri-müəyyənlik içində olduğunu müdafiə etdi. Bu ideya müasir cəmiyyətlərin sürətli dəyişikliklər və etibarsızlıq nəticəsində formalaşdığını anlamaq üçün açar rolunu oynayır. O, istehlak cəmiyyəti ilə bağlı yazılarında fərdin daim dəyişən istəklər və şəxsiyyətlər arasında ilişib qaldığını və məna axtarışının getdikcə çətinləşdiyini ortaya qoyub.

Baumanın əsərləri təkcə akademik dairələrdə deyil, həm də geniş oxucu kütləsi tərəfindən maraqla qarşılanıb. Onun Amalfi mükafatı və Teodor Adorno mükafatı kimi nüfuzlu mükafatlara layiq görülməsi onun intellektual irsinin sübutudur. Baumanın əsərləri fərdin sosial strukturlarla mübarizəsini anlamaq və müasir dünyanın mürəkkəbliyini açmaq istəyən hər kəs üçün bələdçidir.