Kimya 2-ci hissə toplu 2023 - PDF

Əziz abituriyentlər! Hörmətli müəllimlər!
Sizə təqdim olunan toplulara DİM (əvvəlki TQDK) tərəfindən müxtəlif illərdə və müxtəlif təyinatlı imtahanlarda istifadə olunmuş, habelə “Abituriyent” jurnalının ayn-ayn saylannda dərc edilmiş test modelləri daxildir. Toplulara 2015-2023-cü illərdə ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarında istifadə olunmuş testlər də daxil edilmişdir. Tapşırıqların 25 faizi isə heç bir imtahanda istifadə olunmamışdır. Onlann müəyyən hissəsi yeni tipli olmaqla test bankmdakı tapşınqlann əsas modellərini əhatə edir və bu tapşınqlann gələcəkdə imtahanlara düşməsi istisna olunmur.

Test topluları ölkəmizdə testologiyanın, biliyin qiymətləndirilmə sisteminin inkişaf təcrübəsini özündə əks etdirən bir sərvətdir. Əminik ki, ondan düzgün, səmərəli istifadə təhsilimizin inkişafma böyük fayda verəcək. Test topluları testologiyaya maraq göstərənlər üçün dəyərli mənbə rolunu oynayacaq. Ölkəmizin regionlarmda fəaliyyət göstərən müəllimlər də daxil olmaqla test tərtibi ilə məşğul olan mütəxəssislərin sayının artmasına imkan yaradacaq. Fənn müəllimləri və metodistlər təlim prosesində bu test tapşırıqlarından qiymətləndirmə vasitəsi kimi istifadə edə biləcəklər. Hər bir müəllim bu testlər əsasında həm də öz peşə hazırlığını yoxlamaq və artırmaq imkanı əldə edəcək. Abituriyentlərin isə bu testlərdən istifadə etməklə öyrəndiklərini hərtərəfli yoxlamaq imkanı olacaq. Testlər üzərində iş onların imtahana həm də psixoloji baxımdan hazırlığında əhəmiyyətli rol oynayacaq,
Məlumdur ki, 2008-ci ildən başlayaraq Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil müəssisələrində yeni təhsil proqramlanıım (kurikulumların) tətbiqinə başlanmışdır. Təhsil sahəsində həyata keçirilən bu islahatlar biliyin qiymətləndirilməsi sistemi qarşısında yeni tələblər qoyur. Artıq 2019-cu ildən qəbul imtahanları yeni imtahan modelinə uyğım keçirilir. Abituriyentlərə buraxılış imtahanmdan 300, qəbul imtahanından isə 400 bal toplamaq imkanı verilir. Qaydalara əsasən buraxılış imtahanlarının nəticələri ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı nəzərə alınır və 700 ballıq sistem qalır.
Buraxılış imtahaıunda müvafiq fənlər üzrə bilik və bacanqlan yoxlayıb qiymətləndirmək məqsədilə həm qapalı (çoxseçimli), həm də müxtəlif formalı açıq tipli tapşırıqların istifadəsi nəzərdə tutulur.
Məlum olduğu kimi, 2019-cu ildən etibarən yeni imtahan modelinə uyğun keçirilən qəbul imtahaıunda abituriyentlərə hər fənn üzrə 30 tapşınq təqdim olunur. Tapşırıqların 22-si qapab (çoxseçimli), 8-i isə açıq tiplidir. Açıq tipli tapşırıqlardan 3-ü yazılı şəkildə cavablandırılması tələb olunan tapşınqlardır. Bu tapşırıqlar ya ayn-ayn mövzulara aid müstəqil tapşırıqlar formasında, ya da situasiya, mətn və yaxud mənbə əsasmda tərtib olunur. İnanınq ki, test toplulanna bu tipli tapşınqlann kifayət qədər daxil edilməsi şagird və abituriyentlərin bu cür tapşınqlarla işləmə vərdişlərinin inkişaf etməsində mühüm rol oynayacaq. Digər açıq tipli tapşınqlar uzun müddətdir istifadə olunan hesablama, seçim, xronologiya, uyğunluğu müəyyənetmə tipli tapşınqlardır. Qeyd edək ki, yazılı şəkildə ətraflı cavablandınlması tələb olunan müstəqil tapşınqlar, situasiya, mətn və yaxud mənbə əsasında hazırlanan tapşınq nümunələri ilə DİM-in ayn-ayn fənlər və siniflər üzrə nəşr etdirdiyi “Qiymətləndirmə tapşırıqlan” kitablannda da tanış ola bilərsiniz.
Göründüyü kimi, yeni qəbul imtahanı modelində həm açıq, həm də qapalı (çoxseçimli) tipli test tapşınqlan istifadə olunur. Bu baxımdan test toplulannın yenidən işlənmiş bu nəşri sizin buraxılış və qəbul imtahanlarma hazırlığınızda əhəmiyyətli rol oynayacaq.
Əziz oxucular! Test toplulannın nəşri ölkəmizdə biliyin qiymətləndirilməsi işinə bir töhfədir. Bu nəşrə diqqətlə yanaşmağmızı və topludakı materiallarla bağlı mülahizə, rəy və təkliflərinizi “Abituriyent” jurnalı redaksiyasma bildirməyinizi xahiş edirik.