Eva Jablonka "Təkamülün Dörd Ölçüsü" PDF

Molekulyar biologiyanın tapıntıları Darvinin nəzəriyyəsinin gen mərkəzli şərhini, yəni uyğunlaşmaları yalnız təsadüfə əsaslanan DNT variasiyalarına əsaslanan şərhinə meydan oxuyur. Çünki bu gün irsiyyət və təkamül baxışlarında böyük bir inqilab baş verir. Bu inqilabdan sonra və irsiyyətdə genlərdən başqa elementlərin olduğunu iddia edən Jablonka və Lamb təkamülün "dörd ölçüsünü", yəni təkamüldə rol oynayan dörd irsiyyət sistemini izləyirlər. Bu sistemlər; genetika, epigenetika (və ya xüsusiyyətlərin DNT-yə əsaslanmayan hüceyrə ötürülməsi sistemləri vasitəsilə ötürülməsi), davranış və simvolik (dil və digər simvolik ünsiyyət sistemləri ilə ötürülmə). Bu gün geniş şəkildə qəbul edilən gen mərkəzli və birölçülü baxışla müqayisədə təkamülün zəngin və mürəkkəb mənzərəsini təqdim edən Jablonka və Lamb yeni sintezi təkamüldə induksiya və qazanılmış dəyişikliklərin də rol oynadığını aydınlaşdırır. Jablonka və Lamb əvvəlcə hər bir miras sistemini təfərrüatlı şəkildə keçərək, sonra bütün bu sistemlərin necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu göstərərək parçaları birləşdirir.