Platon “Meneksenos” PDF

Şübhəsiz ki, Platon fikir tarixinin ən mühüm və təsirli filosoflarından biridir. O, fəlsəfənin institutlaşmasına və fəlsəfədə yazılı ənənənin formalaşmasına töhfə vermiş, iki dünya metafizikası ilə bütün orta əsrlər düşüncəsini müəyyən edəcək idealist fəlsəfə ənənəsinin təşəbbüskarı olmuşdur. Xristian orta əsr fəlsəfəsinə və İslam düşüncəsinə təsiri baxımından da əhəmiyyətli olan Platon, yüz illər əvvəl düşüncə tarixi boyunca müzakirə edilən bütün problemlərlə məşğul olmuş və ilk böyük fəlsəfi sistemi qurmuşdur.
“Biz başqalarının silahlarına boyun əymədik. Düşmənlərimiz indiyə qədər bizi məğlub etməyiblər və heç vaxt da məğlub edə bilməyəcəklər. Sadəcə özümüzü döydük”.
Qorgias dialoqunda siyasi ritorikanı “xalqa yaltaqlıq”, Fedrdə isə “ruh ovlamaq sənəti” kimi göstərən Platon, bənzər tənqidlərini yenə Sokrat vasitəsilə Meneksenosda davam etdirir.
Meneksenos ritorika və ya ritorikanın parlaq nümunəsi kimi döyüşdə həlak olanlar üçün təntənəli nitqdən, onların qəhrəmanlıqlarını tərənnüm edən nitqdən ibarətdir. Sokratın oxuduğu və Periklin və özünün müəllimi olan Aspaziyaya qulaq asdığını söylədiyi nitqin birinci hissəsində nitqin birinci hissəsində Afina uğrunda həlak olanlar təriflənir, ikinci hissədə isə mərhumun yaxınlarına ağızları ilə müraciət edilir. Bu şücaət və fəzilətin keyfiyyəti, onun necə irsən keçməsi və davam etdirilməsi ritorik olaraq nitqin ən mühüm hissələridir. Bu mənada Meneksenos dialoqu həm də həqiqəti eybəcərləşdirən, bəzən dağıtmaqla, bəzən də şişirtməklə ritorikanın necə bir alət olduğunun yaxşı göstəricisidir.