Erhan Aydın "Daşa Yazılan Tarix" PDF

Qərbdə Xəzər dənizindən başlayıb şərqdə Çin Səddinə qədər uzanan, şimalda Sibiriyaya, cənubda isə İran, Hindistan və Çinlə qonşu olan uçsuz-bucaqsız, möhtəşəm torpaqlar… Göytürklər məhz belə əzəmətli bir coğrafiya və iqlim şəraitində, Ötükəndə doğulmuşlar. Qurumlarından etibarən dağları, çayları və çoxsaylı böyük düzənlikləri hakimiyyət sahələrinə daxil edən Göytürklər, tarixdə Türk adını ilk dəfə istifadə edən bir dövlət olaraq özlərindən sonra çox böyük bir miras qoymuşlar. Bu miras bir çox böyük dövlətlərin və mədəniyyətlərin yaranması üçün də bir mənbə olmuşdur.

Qədim Türk yazıları, Türk adının daşlara yazıldığı və dolayısı ilə türklərin pusulası olmuş abidələrdir. Türk runik hərfləri adlanan əlifba ilə daşlara, qayalara və digər sərt cisimlərə yazılan hər şey türklərin yazılı ilk sənədləri kimi qiymətləndirilmişdir. 1893-cü ildə V. Thomsen tərəfindən həll edilən bu əlifba ilə yazılmış mətnlər üzərində o gündən bu yana saysız-hesabsız araşdırmalar aparılmış və hələ də yeni məlumatlar işığında tədqiqatlar davam etməkdədir.

Prof. Dr. Erhan Aydının türklərin ağır bozkır şərtlərində meydana gətirdiyi ilk yazılı sənədlərdə yer alan duyğularını, düşüncələrini, sevinc və kədərlərini Türk oxucusuna tanıtmaq məqsədi ilə hazırladığı Daşa Qazınan Tarix; həm Türk runik hərflərinə toxunması ilə, həm də bütün yazıtları tarixi proses içində qiymətləndirməsi ilə bənzərsiz bir xüsusiyyətə malikdir. Türklərin ən qədim dövrlərdəki anayurtları və Türk adının istifadə sahələrindən başlayan kitab; Türk runik əlifbası, qədim Türk yazıları üzərində araşdırmalar, yazıtların yazılma və dikilmə məqsədləri, Göytürk və Uyğurların paytaxtı Ötükən üzərindən davam edir. Göytürk və Uyğur dövrləri ilə Yenisey yazıtlarının Türk dili, tarixi və mədəniyyətinə töhfələrini araşdıraraq sona çatır.

Daşa Qazınan Tarix; mənbələri, məzmunu və üslubu ilə Türk tarixşünaslığının fəxri olacaq çox keyfiyyətli bir əsərdir...