Mir.az
az
en
es
fr
it
ru
tr
uz
İmmanuel Kant (1724 - 1804) Prussiyanın Köniqsberq şəhərində anadan olub, eyni şəhərdə universitetə daxil olub, universitetdə işləməyə başlayıb, rektor rütbəsinə qədər yüksəlib, tipik bir universitet professoru kimi çox qapalı, sadə və adət halına salınmış həyat tərzi sürüb. O Köniqsberqdə də həyatını itirib. Kant sədaqət, alicənablıq, ədalət və xeyirxahlıq kimi fəzilətlərə malik olduğu üçün ətrafı tərəfindən sevilib, şəhərin sevimlisinə çevrilib.
Lakin o, bu qapalı həyatda belə dövrünün mühüm intellektual, siyasi və elmi inkişaflarını yaxından izləmiş, dövrünün mədəni ab-havasından, Amerika və Fransa inqilablarından təsirlənərək fikirlərini formalaşdırmışdır.
Ona görə də onun fəlsəfəsi həm qlobal, həm də yerli əsaslardan qidalanırdı. O, gündəlik tutmayıb, həyatının təfərrüatlarının üzə çıxmasına imkan verməyib, “özümüzdən danışmırıq” devizini saxlayaraq həyatı ilə əsərləri arasında möhkəm divar çəkib. “Bizim vəzifəmiz kitab yaratmaq deyil, şəxsiyyət yaratmaqdır. Bizim ən böyük şah əsərimiz düzgün həyat sürməkdir”. Onun şəxsiyyəti özünün şüurlu yaradıcılığıdır. Əlinizdəki son dərəcə müfəssəl araşdırmalar nəticəsində ortaya çıxan kitab Kantın mövcud olan bütün tərcümeyi-hallarını tənqidi süzgəcdən keçirir, Kantın həyatı ilə bağlı bir çox mifləri məhv edir, bu şüurlu yaradıcılığı təhlil edir, onun həyatı və fəlsəfi əsərlərinin mənalı və ətraflı sintezini edir.
Kant fəlsəfəsi İntibahdan sonra Avropa fəlsəfəsi üçün kəsişmə nöqtəsidir. Bu fəlsəfə həm tərtibçi kimi bütün post-intibah inkişaflarının ana xəttini daşıyır, həm də ondan sonrakı Avropa fəlsəfəsi üçün mənbə rolunu oynayır.
Gətirdiyi yeni analitik təcrübələrlə 19-cu əsrin birinci yarısında Fixte, Şellinq, Hegel və qismən Şopenhauerlə inteqrasiya edən alman idealizminin sarsılmaz bir sistem yaratmaq həvəsinin banisi oldu. O, fəlsəfəsinin bilik tərəfini belə təsvir edir: “Həssaslıq olmadan bizə heç bir obyekt verilə bilməz və dərk etmədən heç bir obyekt düşünülə bilməz. Məzmunsuz düşüncələr boşdur, anlayışsız intuisiyalar kordur”.
Lakin o, bu qapalı həyatda belə dövrünün mühüm intellektual, siyasi və elmi inkişaflarını yaxından izləmiş, dövrünün mədəni ab-havasından, Amerika və Fransa inqilablarından təsirlənərək fikirlərini formalaşdırmışdır.
Ona görə də onun fəlsəfəsi həm qlobal, həm də yerli əsaslardan qidalanırdı. O, gündəlik tutmayıb, həyatının təfərrüatlarının üzə çıxmasına imkan verməyib, “özümüzdən danışmırıq” devizini saxlayaraq həyatı ilə əsərləri arasında möhkəm divar çəkib. “Bizim vəzifəmiz kitab yaratmaq deyil, şəxsiyyət yaratmaqdır. Bizim ən böyük şah əsərimiz düzgün həyat sürməkdir”. Onun şəxsiyyəti özünün şüurlu yaradıcılığıdır. Əlinizdəki son dərəcə müfəssəl araşdırmalar nəticəsində ortaya çıxan kitab Kantın mövcud olan bütün tərcümeyi-hallarını tənqidi süzgəcdən keçirir, Kantın həyatı ilə bağlı bir çox mifləri məhv edir, bu şüurlu yaradıcılığı təhlil edir, onun həyatı və fəlsəfi əsərlərinin mənalı və ətraflı sintezini edir.
Kant fəlsəfəsi İntibahdan sonra Avropa fəlsəfəsi üçün kəsişmə nöqtəsidir. Bu fəlsəfə həm tərtibçi kimi bütün post-intibah inkişaflarının ana xəttini daşıyır, həm də ondan sonrakı Avropa fəlsəfəsi üçün mənbə rolunu oynayır.
Gətirdiyi yeni analitik təcrübələrlə 19-cu əsrin birinci yarısında Fixte, Şellinq, Hegel və qismən Şopenhauerlə inteqrasiya edən alman idealizminin sarsılmaz bir sistem yaratmaq həvəsinin banisi oldu. O, fəlsəfəsinin bilik tərəfini belə təsvir edir: “Həssaslıq olmadan bizə heç bir obyekt verilə bilməz və dərk etmədən heç bir obyekt düşünülə bilməz. Məzmunsuz düşüncələr boşdur, anlayışsız intuisiyalar kordur”.
Manffred Kuehn "Immanuel Kant" PDF
Kitabı yalnız qeydiyyatdan keçmiş istifadəçilər yükləyə bilər.
Şərhlər 0
Şərh Yaz