Albert Camus & Arthur Koestler "Edam Cəzası Haqqında Düşüncələr" PDF

“19-cu əsrin əvvəllərində ölümlə cəzalandırılan cinayətlərə cibgirlik, qaraçılarla əməkdaşlıq etmək, göl balıqlarına zərər vermək, hədələyici məktublar göndərmək, silahla meşədə gəzmək və ya üzünü maskalamaq daxildir. Hətta hüquqi orqanlar ölümlə cəzalandırılan cinayətlərin dəqiq sayını xatırlaya bilmirdilər. 1833-cü ilə qədər uşaqlara ölüm cəzası tətbiq edildi. Həmin il doqquz yaşlı uşaq sındırılmış vitrindən iki qəpik dəyərində rəngli mürəkkəb oğurladığı üçün ölüm cəzasına məhkum edildi. On altı yaşlı Brenninq bir evdən qaşıq oğurladığı üçün ictimaiyyət qarşısında asıldı. Yeddi yaşlı qız Chelmsfordda evi yandırdığına görə, digər on üç yaşlı qız isə Meydstonda asılaraq öldürülüb. Xyanətdə ittiham olunan qadınların bədənlərinin parçalanması tamaşaçılar üçün çox dəhşətli göründüyü üçün bunun əvəzinə yandırma cəzası tətbiq edildi. Qanunun absurdluğu “cinayət məsuliyyəti” anlayışından irəli gəlir. İnsan öz hərəkətlərinə görə məsuliyyət daşıya bilər, o zaman ki, heç bir şey onu müəyyən bir şəkildə hərəkət etməyə məcbur etmir, əksinə, öz iradəsi ilə bu yolu seçib. Təqsirləndirilən şəxs günahı sübuta yetirilməyənə və sübut yükü iddianın üzərinə düşənə qədər təqsirsiz sayılır. Azadlıq və tale arasında dilemma insan həyatının mahiyyətidir. Qanun öz yurisdiksiyalarının hər birində seçimi məhkəmənin ixtiyarına verməklə bu dilemmanın yaratdığı çətinliklərin qarşısını aldı. İstənilən kompromis, hər hansı güzəşti istisna edən yeganə hal odur ki, yalnız ölüm hökmündən söz getmiş olsun. Bu, məntiqi cəhətdən ziddiyyətlidir və əxlaqi cəhətdən qınanılır. Bütün metafizik sistemlər şər problemi ilə üzləşir. Bu suala indiyədək qaneedici cavab verilməyib və görünür, heç vaxt qaneedici cavab tapılmayacaq. Qanun insanları azad hesab edir və hamı öz əməllərinə görə məsuliyyət daşıyır. Allah insanlara pisliyi seçmək üçün niyə belə bir azadlıq verib sualı cavabı nə deyəcəklərini bilməyən ilahiyyatçıların öhdəsinə buraxır."

Arthur Koestler