Abdullah Alpaslan — "Travma va EMDR Terapiyasi" PDF

Travmalardan qutulish va sog‘lom hayotga erishish mumkin.

EMDR terapiyasi dastlab travmatik tajribalar izlarini yo‘qotish maqsadida travmaga yo‘naltirilgan yondashuv sifatida paydo bo‘lgan bo‘lsa-da, bugungi kunda ko‘plab buzilishlarda yechim taklif qiladigan terapiya modeli hisoblanadi. Qolaversa, EMDR’ning asosiy tamoyillaridan biri shundaki, ko‘plab psixopatologiyalar hayotning ilk bosqichlaridagi tajribalarga asoslanadi. Son-sanoqsiz tadqiqotlar va holat hisobotlari EMDR terapiyasining vahima buzilishi, fobiyalar, umumiy tashvish buzilishi, ijro tashvishi, xulq-atvor buzilishlari va o‘ziga ishonch muammolari, murakkab qayg‘u, tana dismorfik buzilishi, surunkali og‘riq, migren va fantom og‘riq kabi ko‘plab buzilishlarda samarali ekanligini ko‘rsatmoqda.

EMDR terapiyasi travmatik xotiralar yoki noqulay tajribalar bilan ishlaydi. EMDR nazariyotchilariga ko‘ra, insonda paydo bo‘ladigan ruhiy muammolarning manbai — funksional bo‘lmagan tarzda saqlangan o‘tgan travmatik xotiralardir.

EMDR davolashining maqsadi — o‘tmishdan qolgan funksional bo‘lmagan qoldiqlarni tezda metabolizatsiya qilish va ularni foydali narsalarga aylantirishdir. Shu nuqtai nazardan qaraganda, EMDR — mijozlarga salbiy tajribalarini hissiy salomatliklariga hissa qo‘shadigan tarzda qayta ishlashga yordam beradigan terapiya yondashuvidir.

EMDR terapiyasining nazariy asosi “Moslashuvchan Axborotni Qayta Ishlash Modeli”ga tayangan. EMDR bilan erishilgan tez klinik natijalarni va olingan barqaror javob naqshlarini tushuntirish uchun Shapiro tomonidan ishlab chiqilgan ushbu modelga ko‘ra, miya fiziologik asoslangan tizim orqali unga keladigan har qanday axborotni qayta ishlaydi va funksional holatga keltiradi. Biror tajriba davomida sezgi organlari orqali olingan har bir ma’lumot miyaning tegishli sohalarida qayta ishlanib, mavjud o‘xshash xotira tarmoqlari bilan bog‘lanadi va integratsiyalanadi. Shu tariqa, tajriba xotirasi ongda normal tarzda o‘z o‘rnini egallaydi.