Nicholas Capaldi "John Stuart Mill" PDF

Con Stüart Mill (1806-1873) 19-cu əsrin ən nüfuzlu ingilis filosofu və dövrün bütün mühüm məsələlərini sıradan bir insana müraciət edəcək şəkildə yazan nümunəvi Viktoriya ziyalısı idi. O, parlament üzvü də daxil olmaqla, dövrünün hadisələrinin fəal mütəfəkkir idi və bu rol üçün atası Ceyms Mill tərəfindən xüsusi təlim keçmişdir. O, metafizika, qnoseologiya, etika, sosial fəlsəfə, siyasi fəlsəfə, din fəlsəfəsi və təhsil fəlsəfəsinə mühüm töhfələr verib. O, “Azadlıq haqqında”, “Məntiq sistemi” və “Siyasi iqtisadın prinsipləri” adlı kitabları ilə nüfuzlu və məşhurlaşıb.

O, şəxsi müstəqilliyi vurğulayırdı. Fəlsəfi baxımdan liberal mədəniyyəti ən geniş şəkildə izah edən mütəfəkkirdir. Siyasi baxımdan o, fərdi mənfəəti ümumi rifahla əlaqələndirmək üçün müstəqillik anlayışından istifadə etdi. İqtisadi baxımdan o, sahibkarlığı universal hala gətirərək, işəgötürən və işçi arasındakı fərqi aradan qaldırmağa çalışırdı. Demokratik mövqeyinə görə bəziləri onu sosialist kimi görürdülər.

Mill xarakter və təxirə salınmış həzz vurğusu ilə Viktoriya salehliyini müdafiə edirdi. Atasından sonra ən çox təsirləndiyi şəxs Harriet Taylor ilə münasibəti bu fəzilət anlayışının təkcə onun düşüncələrində deyil, şəxsi həyatında da eyni ardıcıllıqla əks olunduğunun göstəricisidir. O, həmçinin qadınların müstəqilliyini müdafiə edirdi; O, gender bərabərliyinin liberal mədəniyyətə malik müstəqil şəxslərin həyatında həyata keçirilməsinə necə töhfə verəcəyini düşündü.

Con Stüart Millin liberalizmə münasibəti bütün sonrakı müzakirələr üçün başlanğıc nöqtəsi olaraq qalır.