Stanislav Lem "İstintaq" PDF

Stanislav Lem (1921-2006) elmi fantastika ədəbiyyatının ən parlaq və ən dərin düşüncəli simalarından biridir. Onun əsərləri, sadəcə kosmik macəralar və texnoloji yeniliklərlə kifayətlənmir; onlar bəşəriyyətin, idrakın, məntiqin və ünsiyyətin fundamental problemlərini araşdıran fəlsəfi təhlillərdir. "İstintaq" da bu ənənənin bariz nümunələrindən biridir.

Bu əsər, ilk baxışdan, kosmosda baş verən müəmmalı bir hadisənin – bir gəmi qəzasının – təhqiqatını təsvir edir. Oxucu Kosmik Tribunal qarşısında ifadə verən zabit Şennen Kuinin şahidliyi ilə tanış olur. Lakin Lem, ənənəvi dedektiv və ya məhkəmə dramı quruluşundan istifadə edərək, bizi getdikcə daha mürəkkəb və qeyri-maddi bir sahəyə çəkir.

Buradakı "istintaq" həm gəmi qəzasının texniki səbəblərini, həm də insan psixologiyasının, məsuliyyətin və əmrlərə tabe olmağın sərhədlərini araşdırır. Təhqiqat irəlilədikcə, baş verənlərin rasional və texniki izahı ilə personajların subyektiv qavrayışları, şəxsi intriqaları və hətta paranoid şübhələri arasındakı gərginlik artır.

Lem ustalıqla, **"həqiqət"**in nə qədər nisbi və əlçatmaz olduğunu göstərir. Qəzanın səbəbi fiziki bir nasazlıqdırmı, yoxsa heyətin üzvləri arasındakı şəxsi münaqişənin və etimadsızlığın nəticəsidir? Zabit Kuin danışdıqca, məsuliyyət hissi, qərar vermə anının ağırlığı və insan amilinin ən dəqiq texniki sistemləri belə necə çətinə saldığı açılır.

"İstintaq" Stanislav Lemin əsas mövzularını – ünsiyyətin qeyri-mümkünlüyü, mürəkkəb sistemlərin anlaşılmazlığı və insan şüurunun qeyri-müəyyənliyi – aydın şəkildə əks etdirir. Bu, oxucunu hadisələrin arxasındakı fəlsəfi qatları düşünməyə və ən böyük sirrin kainatın genişliyində deyil, elə insanın öz təbiətində gizləndiyini dərk etməyə vadar edən bir əsərdir.

Bu hekayəni oxumağa başlayarkən, sadəcə bir cinayət işinin açılmasını gözləməyin; Lem sizi məntiqin sərhədlərini sorğulayan bir zehni labirintə dəvət edir.

Müasir Dünya Ədəbiyyatı Seriyası çərçivəsində təqdim olunan bu əsərin Azərbaycan dilinə tərcüməsi ilə tanışlığınız uğurlu olsun!