Mir Cəlal "Açıq Kitab" PDF

Mir Cəlal Paşayev (1908-1978) Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında və zənginləşməsində müstəsna rola malik bir yazıçıdır. XX əsrin 30-cu illərindən sonra Azərbaycan nəsrinin bədii istiqamətini təyin edən yazarlardan biri olaraq, onun yaradıcılığı xalqın müxtəlif ictimai-tarixi mərhələlərdəki psixoloji-mənəvi yaşantılarını əks etdirən dəyərli bədii məxəzlər yaratmışdır. Mir Cəlal, milli dəyərləri qorumağa və bu dəyərləri yeni cəmiyyət quruluşuna uyğun şəkildə təqdim etməyə çalışan bir qələm sahibi idi.

Onun ən tanınmış əsərlərindən biri olan "Bir gəncin manifesti" (1939), gənclik idealizmi ilə ictimai problemlər arasındakı qarşıdurmanı təsvir edir. Bu roman sovet rejiminin milli kimliyə və mədəniyyətə qarşı durduğu bir dövrdə yazılmış və akademik Məmməd Cəfər tərəfindən "həqiqətin üzünə dik baxan əsər" kimi qiymətləndirilmişdir. Cəlalın əsərlərində tənqidi yanaşma, həmçinin, cəmiyyətin mənəvi deqradasiyası, yəni mənfəətpərəst insanların yüksəlişi və onların törətdiyi zərərlər aydın şəkildə göstərilmişdir. Onun yaratdığı obrazlar vasitəsilə, sovet ideologiyasının yaratdığı mənəvi boşluqlar açıq şəkildə ifşa edilir.

Mir Cəlalın satirik və yumoristik üslubu da çox zəngindir. O, "Həkim Cinayətov", "Anket Anketov", "İclas qurusu" kimi əsərlərində cəmiyyətin neqativ tərəflərini tənqid edir. Bu əsərlərdə tənqidi gülüş, cəmiyyətin problemlərini açıq şəkildə göstərərək həm dövrün, həm də gələcək nəsillərin diqqətini cəlb etmişdir. O, xalqın milli xarakterini yüksək tutaraq, Azərbaycançılıq ideyasını bədii əsərlərində ustalıqla nümayiş etdirmişdir. Sona ana, Qədir, Vahid kimi obrazlar vasitəsilə sovet rejiminin assimilyator siyasətini tənqid etmiş və milli ruhu ön plana çıxarmışdır.

Mir Cəlalın əsərləri həm realist, həm də tənqidi üslubda yazılmışdır. Onun qələmindən çıxan əsərlər, xalqın milli kimliyini, mənəvi aləmini qorumaq üçün dəyərli töhfələr vermişdir. O, milli xarakterin, mədəniyyətin və dəyərlərin qorunmasına böyük önəm verərək, gələcək nəsillərə Azərbaycanın mədəni irsini ötürmək vəzifəsini böyük ustalıqla yerinə yetirmişdir.