Simone de Beauvoir "İkinci Cins" PDF

"Qadın doğulmur, qadın olur." Bu məşhur cümlə 1949-cu ildə nəşr olunan İkinci Cins əsərinin əsas məğzini təşkil edir. Simone de Beauvoir bu ifadə ilə cinsiyyət məsələsini biologiyanın sahəsindən çıxarıb, mədəniyyət və tarix müstəvisinə yerləşdirir və bununla da cəmiyyətin cinsiyyətə baxışına dair müzakirələri erkən dövrdə başlatmış olur. O, bu ideyanı formalaşdırarkən ekzistensializm, fenomenologiya və strukturalist antropologiya kimi dövrünün fəlsəfi istiqamətlərini, eləcə də Hegel və Marks kimi klassik filosofların fikirlərini cinsiyyət kontekstində yenidən nəzərdən keçirir.

Beauvoir-ə görə, qadın tarix boyu müxtəlif şəraitlər altında yenidən istehsal olunan "başqası" olma vəziyyəti ilə müəyyən edilir: qadın və kişi arasında bərabərsizlik mövcuddur, qadın "ikinci cins" kimi qəbul edilir və həm fərdi, həm də sosial baxımdan sıxışdırılmışdır. Bu vəziyyətin kökündə isə qadınlıq mifləri dayanır ki, bu da patriarxal sistemin əsas elementlərindən biridir. Patriarxallıq yalnız qadını deyil, kişini də müəyyən çərçivədə formalaşdırır. Deməli, qadın və kişi arasındakı bərabərsiz münasibət onların təbiətindən irəli gəlmir. Onlar bioloji və təbii müəyyənliklərdən daha çox, tarixi və mədəni konstruksiyalardır.

Digər tərəfdən, qadının sıxışdırılması başqa sosial qrupların məruz qaldığı zülmdən fərqlənir. Qadınlar, fərqlərini aşan və ortaq bir qadın kimliyi formalaşdıran bir şüurla hərəkət etmirlər. "Əzəli və əbədi qadınlıq" mifinin təsiri altında qadınlar içkinliyə (immanensiyaya) həbs olunmuş və adeta onunla eyniləşmişlər. Bu nəzəri çərçivə əsasında Beauvoir qadının azadlığı, ev daxili əməyin bölüşdürülməsi, analıq, evlilik institutu, qadın bədəninin nəzarət altına alınması kimi bir çox feminist məsələləri gündəmə gətirir.

Nəticə etibarilə, Beauvoir hesab edir ki, tarix diyalektik hərəkətə tabedir və bu hərəkət daxilində qadın və kişi rolları aşılacaq və yenidən qurulacaq. Lakin bunun baş verməsi üçün qadının aktiv iştirakı, yəni cəmiyyətə təsir göstərən və istehsal edən bir subyekt kimi fəaliyyət göstərməsi vacibdir. Onun fikrincə, həm qadının, həm də kişinin azadlığı yalnız qadının dünyada təsirli bir şəkildə fəaliyyət göstərməsi ilə mümkündür.

1970-ci illərdən bəri türkcəyə tərcümə olunmayan İkinci Cins əsərini yeni tərcüməsi ilə oxuculara təqdim edərək, feminizm müzakirələrinə töhfə verməsini ümid edirik.